Święto to trwa siedem dni: od 15 do 21 miesiąca tiszri.
Święto Sukot jest świętem zbiorów, o którym wspomina już Tora. Jest to także święto dziękczynienia Bogu, związanego z Pesachem – Wyjściem z Egiptu.
W Torze jest napisane, że Bóg nakazał dzieciom Izraela zamieszkać w szałasach. Opuszczamy w tych dniach nasze domy, by zamieszkać w namiotach lub szałasach. Święto to trwa siedem dni: od 15 do 21 miesiąca tiszri (w roku 5772, czyli 2011, zaczyna się wieczorem, 12 października). W Torze jest napisane: „przez siedem dni będziecie mieszkać w szałasach. Wszyscy tubylcy Izraela będą mieszkać w szałasach, aby pokolenia wasze wiedziały, kiedy wyprowadziłem ich z ziemi egipskiej„.
Sukot przypominają nam o Obłokach Chwały, które ochraniały Żydów wędrujących przez pustynię. W tych dniach wyrażamy naszą wiarę i ufność, że to nie mury z kamienia są naszą ochroną i twierdzą, a jedynie Bóg. Przenosimy się do skromnych, delikatnych szałasów ufając, że Bóg ochroni nas przed wszelkimi niebezpieczeństwami.
Sukot jest obchodzone w Izraelu oraz na całym świecie w ten sam sposób. Nocowanie w szałasie jest pożądane (micwa zamieszkiwania w suce jest obowiązkiem dla mężczyzn, kobiety są z niej zwolnione – choć oczywiście mogą ją wypełniać, jeśli chcą). W Izraelu nie stanowi to żadnego problemu, jednak w diasporze może być już bardzo zimno i dlatego osoby, które z przyczyn zdrowotnych nie mogą spać w szałasach, pozostają w domu. W szałasie jednak należy spożywać posiłki, ogrzewając się płaszczem lub grzejnikiem. Każda rodzina powinna mieć swój szałas, ale jeśli nie ma takiej możliwości, by zbudować sobie własny szałas, można spożyć posiłek w szałasie zbudowanym przy synagodze lub przyjąć zaproszenie znajomych, lub krewnych.
Micwa zamieszkiwania w suce jest bardzo droga i miła sercu, okazuje się to między innymi poprzez ozdabianie szałasów. Jest to szczególnie dobra zabawa dla dzieci — przygotowują one już zawczasu wiele rysunków, łańcuchów, ozdób, by przyozdobić nimi wnętrze suki. Schach (dach, przykrycie) suki powinien być skonstruowany z gałęzi i liści (w Izraelu popularne jest używanie liści palm), tak, aby było więcej cienia niż światła słońca (nie może być zbyt rzadki). Gdy pada, pada oczywiście i w szałasie — jeśli warunki zewnętrzne stają się przykrością, obowiązek przebywania w suce jest tymczasowo zawieszany i można powrócić do domu. Jeśli dzieje się to w pierwszy lub ostatni dzień Sukot (Jom Tow), zaleca się przynajmniej odmówienie Kiduszu (błogosławieństwa nad winem) w suce, wraz z błogosławieństwem dotyczącym mieszkania w suce. Wielu ludzi, jeśli tylko warunki na to pozwalają, faktycznie przenosi się na siedem dni do suki — aby spać w niej, spożywać posiłki, uczyć się Tory, spotykać ze znajomymi… Bardzo popularne jest także, aby odwiedzać się nawzajem, szczególnie w chol hamoed (dni „półświąteczne” pomiędzy pierwszym i ostatnim dniem świąt), kiedy to można odwiedzić także dalej mieszkającą rodzinę, czy znajomych.
W synagodze odbywa się specjalna liturgia, a w czasie modlitwy wykorzystuje się cztery rodzaje roślin.
Są to: owoc cytrusowy (etrog), gałąź palmowa (lulaw), trzy liście mirtu (hadasa) oraz dwie gałązki wierzby (arawa). Trzy ostatnie rośliny związuje się w bukiet. Bukietem tym oraz owocem cytrusowym potrząsa się na cztery świata strony, oraz ku górze i ku dołowi, aby wyrazić wszechobecność Boga.
Wszystkie cztery rośliny posiadają — zapach i/lub smak bądź owoce. Zapach jest symbolem ludzi, którzy studiują Torę, owoc — ludzi, którzy wypełniają dobre uczynki. Etrog ma zapach i smak, lulaw wydaje owoce, lecz nie ma zapachu, hadasa pachnie, ale nie ma owoców, natomiast arawa nie ma ani jednego, ani drugiego. Te cztery rodzaje roślin porównywane są w swoim kształcie do ludzkiego ciała. Etrog symbolizuje serce, lulaw – kręgosłup, hadasa – oczy, a arawa – usta. Oznacza to, że powinniśmy służyć Bogu całym swoim ciałem. Bóg w swej dobroci żąda od nas, aby Żydzi pobożni i niepobożni, uczeni czy nieuczeni, zjednoczyli się na podobieństwo bukietu tych czterech roślin.
Rabin Marc Stern
…
Szehechejanu
Pierwszego wieczoru w Sukkot odmawia się błogosławieństwo Szehechejanu:
Baruch ata Haszem, Elohejnu, melech ha-olam, szehechejanu wekijmanu wehigjanu lazman haze. Amen.
Błogosławiony jesteś Panie, Boże nasz, królu wszechświata, że zachowałeś nas żywymi, podtrzymałeś i doprowadziłeś aż do tego czasu.
Kidusz
W czasie pierwszych dwóch dni, w szałasie odmawia się świąteczny kidusz nad winem:
Baruch ata Haszem, Elohejnu, melech ha-olam, bore peri hagafen. Baruch ata Haszem, Elohejnu, melech ha-olam, aszer bachar banu mikol am weromemanu mikol laszon, wekidszanu bemicotaw, watiten lanu Haszem Elohejnu, beahawa moadim lesimcha, hagim uzmanim leszaszon, et jom hag haSukkot haze, zman szimchatenu, mikra kodesz, zecher liciat micraim. Ki wanu wacharta weotanu kidaszta mikol haamim, umoadej kodszecha beszimcha uwszaszon hinchaltanu.
Błogosławiony bądź, Panie, Boże nasz, królu wszechświata, który stworzyłeś owoc winorośli. Amen. Błogosławiony bądź, Panie, Boże nasz, królu wszechświata, który wybrałeś nas spośród wszystkich narodów i wywyższasz nas spośród wszelkiego języka, i uświęciłeś nas swoimi przykazaniami, i dałeś nam, Panie, Boże nasz, w miłości swej wyznaczyłeś święta ku zadowoleniu, święta i czasy radości, i ten dzień święta Sukkot, czas naszego wesela, święte zgromadzenie, pamiątkę wyjścia z Egiptu. Gdyż zaprawdę wybrałeś nas i uczyniłeś świętymi wśród innych narodów, i święta w zadowoleniu i radości dałeś nam w dziedzictwo. Błogosławiony bądź, Ty, który uświęcasz Izraela i czasy. Amen. W piątki kidusz jest nieco zmieniony — dodaje się pewne zwroty nawiązujące do szabatu.
Leszaw Basukka
Ilekroć udajemy się do szałasu, odmawiamy specjalne błogosławieństwo:
Baruch ata Haszem, Elohejnu, melech ha-olam, aszer kidszanu bemicotaw weciwanu lejszaw basukka.
Błogosławiony jesteś Panie, Boże nasz, królu wszechświata, że uświęciłeś nas swoimi przykazaniami i przykazałeś nam mieszkać w szałasie. Amen.
Lulaw i etrog
W czasie obrzędu potrząsania lulaw i etrog również odmawia się stosowne błogosławieństwo. Stoi się wówczas przodem ku wschodowi lub ku Jerozolimie (niezależnie wówczas od kierunku świata), etrog trzyma się zielonym zakończeniem do góry, a brązowym ogonkiem do dołu:
Baruch ata Haszem, Elohejnu, melech ha-olam, aszer kidszanu bemicwot weciwanu al netilat lulaw. Amen.
Błogosławiony bądź, Panie, Boże nasz, królu wszechświata, który uświęciłeś nas swoimi przykazaniami i przykazałeś nam sporządzać lulaw.
Po tym błogosławieństwie etrog należy odwrócić tak, aby brązowy ogonek znalazł się u góry, uważając jednak by go nie utracić. Teraz potrząsa się lekko etrogiem i lulaw trzy razy w każdym kierunku: na wschód (w przód), na południe (w prawo), na zachód (w tył), na północ (w lewo), w górę i w dół.
Błogosławieństwo końcowe
Błogosławieństwo to związane jest z talmudyczną przypowieścią, która głosi, że gdy Mesjasz przyjdzie, wielki potwór Lewiatan zostanie zabity. Z jego skóry uczyni się szałas — sukka, a sprawiedliwi będą spożywać w tym szałasie jego mięso. Przypowieść ta ma symbolizować nadzieję na przyjście Mesjasza i koniec udręk.
Jehi racon milfanecha Elohejnu weelohej awotenu k’szem szekijamti wejaszawti basukka ze, ken ezke leszana habaa leszew besukkat oro szel liwjatan leszana habaa biruszalaim.
Oby było Twoją wolą, Boże nasz i Boże naszych ojców, że tak jak stoję i przebywam w tym szałasie niech tak następnego roku będę w szałasie ze skóry Lewiatana. Następnego roku w Jeruzalem.
Oprac. Hubert Chłopicki i Miriam Gonczarska
